Páginas

dinsdag 12 februari 2013

Een endemische Spaanse vuursalamander: Salamandra salamandra bernardezi

THIS POST IN ENGLISH: CLICK HERE.




























Een vuursalamander gered van een gevaarlijke oversteek; een ieder doet wat hij kan.


Bij ons laatste bezoek aan mijn broer die in Asturias woont, had hij een aangename verrassing voor mij in petto. Op het beschaduwde en koele achterterras stond een grote afgedekte plastic groentekist, waarvan de onderste 10 centimeters waren gevuld met vochtige aarde en bladeren. Binnenin een oude dakpan en onder die dakpan....
Een dag eerder op de terugweg van een aangename fietstocht zag mijn broer ineens een vuursalamander die net begonnen was met een poging om een drukke verkeersweg over te steken (of zoals mijn broer zei: een salamander die net begonnen was met de uitvoering van een zeer doelmatige zelfmoordpoging). Normaal gesproken neemt hij levensmoede amfibiën mee om ze weer los te laten in een veiligere omgeving, ver verwijderd van verkeerswegen en ander onheil. Echter herinnerde mijn broer zich dat ik altijd al een amfibieën liefhebber ben geweest en daarom besloot hij om deze keer een dagje te wachten met het terugzetten.
Onder de dakpan zat dus een vuursalamander en bovendien een behoorlijk omvangrijke op de koop toe. Volgens mijn broer was hij een stuk dikker dan toen hij hem redde en was dat zeer waarschijnlijk te danken aan het dieet van naaktslakken en regenwormen die hij hem de avond tevoren had opgediend.
Gebruikmakend van de gelegenheid zijn er snel een aantal kiekjes genomen en is de salamander toen weer gauw opgeborgen in zijn tijdelijke onderdak. Dezelfde avond is hij losgelaten in een vochtig hellingsbos meer dan een kilometer verwijderd van de dichtsbijzijnde wegen.
Overigens vond hij een week later en bijna op dezelfde plek een exemplaar die de oversteek niet had gehaald. Overigens is het worden platgereden door auto´s een belangrijke doodsoorzaak voor amfibiën in het algemeen.

Het gaat in dit geval om de ondersoort Salamandra salamandra bernardezi, endemisch voor het noordwesten van Spanje, en dus ook het Cantabrisch Gebergte.


LEES VERDER EN GENIET VAN DE FOTO´S.



Gewoonlijk hebben vuursalamanders een zwarte basiskleur met gele vlekken of strepen. De ondersoort bernaderzi is echter zeer variabel en exemplaren die juist geel zijn met zwarte strepen komen vaak voor. Aanvankelijk was hij niet zo actief, wat niet zo verwonderlijk is want het is per slot een nachtdier.





Behalve zwarte strepen heeft onze salamander zwarte vlekjes op de poten. Het gaat hier trouwens om een landsalamander die behoorlijk slecht kan zwemmen.





De oorklieren of paratoïden zijn niervormige gifklieren, te zien als zwellingen net achter de ogen. Deze klieren zijn altijd opvallend gekleurd en de poriën zijn goed zichtbaar. Overigens heb ik in mijn jeugd honderden salamanders en padden opgepakt en heb ik nooit enige last gehad van het gif. maar dat kan natuurlijk verschillen van persoon tot persoon.





De giftige oorklieren zijn aangegeven met rode ovalen.





Ook op het lichaam heeft de vuursalamander veel gifklieren, gelegen in rijen (tussen de rode lijnen). De zwellingen en poriën zijn ook hier goed te zien.





Een felle lichaamskleuring die gebruikt wordt als een afscrikkingsstrategie wordt aposematische kleuring genoemd. Aposomatisme dient om eventuele vijanden te waarschuwen voor de giftigheid van de salamander.





De vuursalamander komt het liefst voor in vochtige loofbossen met heldere beekjes. Hoewel enige jaren geleden en midden in een dennenbos heb ik over een afstand van 2 kilometer 55 vuursalamanders (we hebben ze geteld) van een bospad afgezet, om te voorkomen dat we ze plat zouden rijden. Op de foto begon ons vriendje het op een gangetje te zetten.





Uiteindelijk besloot hij om maar eens te gaan poseren.





Je zou haast zeggen dat hij er hier zelfs lief uitziet, hoewel het in werkelijkheid gaat om een fervent jager die zich voedt met (naakt)slakken, regenwormen, spinnen, pissebedden, rupsen, etc..





Vuursalamanders komen in Nederland alleen maar voor in Zuid-Limburg en is ook in Belgie zeker niet algemeen, daarom zijn ze in beide landen wettelijk beschermd. De rijen gifklieren en felle kleuring komen op deze foto goed uit.



17 opmerkingen:

  1. Interessant verhaal en wat een geluk dat jullie deze foto's konden maken. Ik heb er nog nooit één in het echt gezien, helaas. Groet Annemarie

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Annemarie, in de Ardennen kwam ik ze nog wel eens tegen op regenachtige dagen (soms zelfs in grotingangen) en ook een keer met het schoonmaken van een regenwaterput. Je moet dus in het juiste gebied zijn, het weer meehebben en bovendien een portie geluk hebben.

      groetjes, Marius.

      Verwijderen
    2. Ik mag me gelukkig prijzen met een 3tal vuursalmanders (salamandre salamdre) in mijn kelder, ik woon wel in Wallonië en heb een authentieke wijnkelder die meer op een grot lijkt. Fijne uitleg/verhaal en foto's, thumbs

      Verwijderen
  2. Wat een prachtig beestje, Marius, en ook een informatief verhaal erbij. Ik heb veel bruine salamanders (ik denk dat het kleine watersalamanders zijn) in mijn tuin/vijver. Die zijn niet echt groot. Hoe groot is de vuursalamander? Groetjes, Joke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Joke, salamanders in je vijver is echt geweldig. De vuursalamander is een stuk forser, zo´n 15 cm lang of zelfs iets langer, maar vooral veel dikker. Ze schijnen in de natuur behoorlijk oud te kunnen worden en er is een exemplaar bekend dat in gevangenschap 50 jaar oud was geworden.

      Groetjes, Marius

      Verwijderen
  3. Wat een prachtige salamander Marius!
    En de foto's en info zijn natuurlijk top!
    Jammer dat ze niet in het noorden van Nederland voorkomen!

    Groet,
    Willy

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Willy, misschien heb je geen vuursalamanders, maar aan je blogs te zien heb je wel een hoop andere interesante dieren.

      Groetjes, Marius

      Verwijderen
  4. Mooie foto serie van deze vuursalamander Marius.
    Bovendien voorzien van nuttige informatie.

    Groeten,
    Ron

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt Ron, jij hebt ook een mooie serie over de AWD. Toen ik nog in Nederland woonde kwam ik er eigenlijk nooit, maar nu ik het vaker zie in foto´s heb ik toch zoiets van: de volgende keer dat ik in Nederland ben toch even gaan kijken.

      Groetjes, Marius

      Verwijderen
  5. Hallo Marius
    Wat een prachtig gekleurde salamander, heel mooi.
    Groeten Bets

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hallo Bets, jouw onderwaterzwaantjes zijn ook heel innig.

    Groetjes, Marius.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hoi Marius,

    dit vind ik toch wel heel erg mooi hoor.
    Wat een kleuren zeg en wat zijn je foto's mooi scherp en duidelijk.
    Ook je informatie is weer heel waardevol.

    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Irma, ja hoor, ik vond hem ook erg mooi....en bijna jammer om hem weer los te laten, maar ja... ze horen nu eenmaal in de natuur, toch!?

      Groetjes, Marius

      Verwijderen
  8. Hallo Marius,
    Wat een bijzonder mooi beestje. Zoiets zie ik alleen maar in een dierentuin. In Zuid-Limburg ben ik hem nog niet tegengekomen. Interessante info zet je er bij, ook duidelijk met de foto's, zo leer ik ook nog wat vanavond.
    groetjes Ghita

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Ghita, het moet best mogelijk zijn om ze in Zuid-Limburg te kunnen waarnemen, maar natuurlijk niet midden op een zonnige dag. Misschien aan het eind van de middag of s´avonds na een regenachtige dag met een zaklamp op een bospad in een vochtige omgeving. Natuurlijk wel oppassen om er niet op te trappen. En het is zeker niet meteen raak.

      Groetjes, Marius.

      Verwijderen
  9. Prachtige foto's Maurius, en weer veel bijgeleerd! Ik ben blij dat je je zo inzet voor deze prachtige reptielen!
    Dank je wel voor je bezoekje en een fijn weekend!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Dominic,ik heb van kleins af aan al een zwak gehad voor amfibieën (ook voor reptielen, maar die waren er minder), en als ik uit de auto een pad op de weg zie (gebeurd nog wel eens op een warme zomernacht na regenval) dan stop ik zeker om hem een stukje van de weg weer los te laten. En van het gif heb ik nooit geen last gehad.

      Groetjes, Marius,

      Verwijderen